31.03-06.04.2025

Protesty na Węgrzech po przegłosowaniu ustawy zabraniającej uczestnictwa w Paradzie Równości | Na Węgrzech od 2021 r. obowiązuje ustawa o ochronie dzieci zakazująca promowania, czy też pokazywania osobom poniżej 18 roku życia problematyki związanej z LGBTQ+. W odpowiedzi na wprowadzenie tej ustawy Komisja Europejska wszczęła względem Węgier postępowanie, ale partia rządząca posunęła się jeszcze dalej i w połowie marca tego roku przegłosowała projekt ustawy zakazujący organizacji i brania udziału w corocznej Paradzie Równości (Budapest Pride). Kara dla protestujących może wynosić nawet do 200 tys forintów (ok. 2 tys. zł). Węgrzy już od trzech tygodni protestują na ulicach Budapesztu i domagają się wycofania ustawy ograniczającej wolność zgromadzeń oraz dymisji Viktora Orbána.

 Rozszerzenie umowy Łotwy z MTK | 28 marca w siedzibie Międzynarodowego Trybunału Karnego została podpisana nowa umowa między tą instytucją a rządem łotewskim. Porozumienie dopuszcza odbywanie kary przez skazanych w Hadze zbrodniarzy w placówkach penitencjarnych na Łotwie. Tym samym Łotwa stała się 17 państwem rozszerzającym w ten sposób współpracę z Trybunałem. Warto przypomnieć, że poprzednim państwem, które złożyło taką deklarację, była Polska 3 grudnia zeszłego roku.

Węgry zamierzają wypowiedzieć Statut Rzymski | W czwartek 3 kwietnia objęty nakazem aresztowania Międzynarodowego Trybunału Karnego premier Izraela Binjamin Netanjahu wylądował na lotnisku w Budapeszcie. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami premiera Węgier Victora Orbana, a wbrew zobowiązaniom prawnomiędzynarodowych, nie został on aresztowany. Zamiast oczekiwanych przez społeczność międzynarodową przeprosin i skruchy premier Węgier zapowiedział jeszcze tego samego dnia wypowiedzenie Statutu Rzymskiego, co byłoby równoznaczne z opuszczeniem przez Węgry struktur Trybunału.

Meitei i Kuki | Konflikt między ludami Meitei i Kuki w indyjskiej prowincji Manipur, rozpoczął się w maju 2023 roku. Lud Meitei, na czele z antychrześcijańskimi, nacjonalistycznymi organizacjami pokroju Meitei Leepun, rozpoczął ideologiczną walkę z ludem Kuki znacznie wcześniej, doprowadzając do stałego narastania antagonizmów. Lud Kuki jest zbliżony kulturowo do mjanmarskich Czinów, od początku XX wieku dominuje wśród nich wyznanie chrześcijańskie, a konkretnie baptyzm. Od dekad dążą oni do autonomii, poszukując na północno-wschodniej rubieży państwa indyjskiego swojego własnego zakątka. Meitei, inspirowani przez Głowę Rządu Stanu Manipur - Birena Singha, już blisko dwa lata temu rozpoczęli otwartą walkę z Kuki - szacuje się, że zginęło od 250 do ponad 1000 osób, spłonęły budynki mieszkalne i kościoły, a ponad 60 000 tysięcy ludzi zostało przymusowo przesiedlonych. W sobotę 5 kwietnia, przewidziana jest pierwsza tura rozmów pomiędzy przedstawicielami obu ludów. Delegacje opuściły Nowe Delhi oddzielnymi samolotami. Możliwość rozpoczęcia rozmów jest wynikiem starań rządu centralnego i rezygnacji złożonej przez Birena Singha w lutym tego roku. Rzekomo jednym z postulatów ludu Kuki, ma być zakaz poruszania się po dzielnicach zdominowanych przez jeden z ludów, przez osoby wywodzące się z drugiego.

Represjonowanie propalestyńskich studentów | Administracja Donalda Trumpa wprowadza w życie założenia prezydenckiego rozporządzenia wykonawczego uderzającego w zagranicznych studentów biorących udział w propalestyńskich protestach. Departament Bezpieczeństwa Krajowego USA wycofał studencką wizę typu F-1 m.in. dla 5 studentów z Uniwersytetu w Colorado. Aresztowano także M. Khalila, studenta z Uniwersytetu Columbia mającego zgodę na stały pobyt i wystosowano oświadczenie o jego poparciu działań terrorystycznych Hamasu. Informacje na ten temat na razie są szczątkowe. Do tej pory wiadomo także o zawieszeniu wiz dla 5 studentów z Minnesoty, a także kilku z Teksasu.

Tragedia w Krzywym Rogu | Rosyjska rakieta w środku dnia uderzyła w dzielnicę mieszkalną, niszcząc plac zabaw na którym bawiły się dzieci. Potwierdzono dziewięć zgonów. Na nagraniach z miejsca tragedii widać ciała leżące na chodnikach rodzinnego miasta Wołodymyra Zełenskiego. Rakieta typu Iskander miała być wyposażona w głowicę kasetową, tak aby zmaksymalizować straty. To kolejny atak na ludność cywilną Ukrainy w którym giną dzieci — zgodnie z danymi podawanymi przez UNICEF, w 2024 roku liczba niepełnoletnich, którzy stracili życie na Ukrainie wzrosła o 57%.

Pierwszy szczyt Unia Europejska - Azja Centralna | 4 kwietnia w Samarkandzie odbył się szczyt na linii Unia Europejska — państwa Azji Centralnej w trakcie, którego doszło do ogłoszenia strategicznego partnerstwa pomiędzy nimi oraz pakietu inwestycyjnego w wysokości €12 miliardów. W trakcie spotkania skupiono się na takich zagadnieniach jak handel, bezpieczeństwo, transport oraz rzadkie surowce. Krytycy zarzucają UE to, że nie wykorzystuje swojej pozycji w celu wyraźnego zaadresowania problemu omijania przez kraje regionu sankcji nałożonych na Rosję oraz naruszeń związanych z prawami człowieka.

Dramat Syryjczyków teatrem dla Izraela i Turcji | Po grudniowym upadku trwającej ponad 20 lat dyktatury Bashara al-Assada, Izrael rozszerzył zajęty obszar Wzgórz Golan o ustaloną 41 lat temu w porozumieniu z Syrią strefę buforową. Okupacja jest połączona z licznymi atakami pochodzącymi zarówno z powietrza, jak i z ziemi. 2 kwietnia Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka wydało oświadczenie o co najmniej 18 atakach powietrznych w pięciu różnych lokalizacjach na obszarze kraju, które zdaniem Izraela były dokładnie wymierzone w punkty strategiczne i wojskowe. Mimo to raport mówi o ponad 12 cywilnych ofiarach śmiertelnych nocnych nalotów oraz kolejnych ofiarach natarć ze strony izraelskiej armii w prowincji Daraa. Choć Syria była miejscem izraelskich ataków, prawdziwym celem stała się Turcja. Ankara prowadzi rozmowy z nowym syryjskim rządem, oferując chęci stabilizacji sytuacji w regionie, a także podpisania paktu obronnego. Jej działania nie obyły się bez natychmiastowej odpowiedzi z Tel Awiwu. Syryjczycy zaprzeczają chęci konfliktu z jakąkolwiek ze stron, jednak izraelski minister obrony w tym tygodniu dosadnie ostrzegł prezydenta Sharaa, jego kraj ma zapłacić “wysoką cenę” za wpuszczanie “sił wrogich Izraelowi”. Niestety, Syria po raz kolejny może stać się areną dla konfliktu zewnętrznych aktorów i to właśnie jej przyjdzie ponieść najkrwawsze skutki.

Bezpłatne szkoły średnie w Japonii powracają | Parlament Japonii uchwalił budżet przywracający bezpłatne szkoły średnie publiczne. Opłaty za naukę zniesiono już w 2010 roku, ale przywrócono je w 2013.  Nowe przepisy znoszą próg dochodowy, oferując darmową edukację wszystkim uczniom. To ważny krok w stronę równego dostępu do edukacji, szczególnie dla rodzin o niestabilnych dochodach i imigrantów, których dzieci często mają problem z korzystaniem z dotacji. Prawo międzynarodowe zobowiązuje państwa do stopniowego zapewniania powszechnego dostępu do edukacji średniej, a ONZ pracuje nad uznaniem jej za równie istotną jak edukacja podstawowa. Japonia, mimo wysokiego PKB, do tej pory nie gwarantowała bezpłatnej edukacji średniej i przeznaczała na nią niewielki odsetek budżetu, a dostęp do niej był zróżnicowany regionalnie.

Zbrodnie w stanie Plateau w Nigerii | W środę, 2 kwietnia, doszło do serii ataków na wioski w stanie Plateau w Nigerii. Zginęło 48 osób. Tego typu tragedie powtarzają się tam od lat. Amnesty International podaje, że między grudniem 2023 a lutym 2024 zginęło 1336 osób. Mieszkańcy żyją w strachu, przygotowując się na kolejne ataki. Napastnicy niszczą ponadto całe wioski, domy i gospodarstwa. Region ten od lat targany jest przemocą na tle etniczno-religijnym, m.in. między muzułmańskimi pasterzami Fulani a chrześcijańskimi rolnikami oraz sporami o ziemię i działalnością islamistów z Boko Haram.