21-30.03.2025

KOREA POŁUDNIOWA W WALCE Z POŻARAMI | “To było jak apokalipsa” - mówi 39-letni kierowca przejeżdżający obok pochłoniętych przez ogień góry. Pożary prześladujące południowo-wschodnią część Korei Południowej zaczęły się w piątek 21 marca. Z każdym dniem bilans ofiar rośnie. Nie żyje co najmniej 24 osób, kolejne 26 są ranne, a 23 tys. zostały zmuszone do ewakuacji. Większość zabitych to osoby starsze, które nie były w stanie uciec przed katastrofą. Jedną z ofiar śmiertelnych jest również pilot, którego śmigłowiec rozbił się w trakcie akcji ratunkowej. W walce z żywiołem, który strawił już ponad 17 hektarów lasów, bierze udział ponad 6,7 tys. strażaków. Pełniący obowiązki prezydenta Han Duck-Soo w środę, 26 marca, oświadczył, że pożary rozwijają się do poziomu, który przekracza istniejące modele prognozowania, a ich skala sięga do rozmiarów, których Korea nigdy przedtem nie doświadczyła.

BROŃ SONICZNA PACYFIKUJE PROTESTUJĄCYCH W SERBII | 16 marca w Belgradzie odbył się kolejny masowy protest z kwadransem ciszy upamiętniającym 15 ofiar katastrofy budowlanej dworca kolejowego w Nowym Sadzie z zeszłego roku. W pewnym momencie obecni policjanci opuścili tłum demonstrantów, a po chwili część zgromadzonych zaczęła krzyczeć i rozbiegać się na boki. Z relacji świadków i nagrań wynika, że służby porządkowe użyły na protestujących zakazanej w wielu krajach armaty dźwiękowej, która generowaną falą może doprowadzić do utraty słuchu, a nawet śmierci.

PASHINYAN ZRYWA Z PRZESZŁOŚCIĄ | 26 marca 2025 r. premier Armenii Nikol Pashinyan oświadczył, że Armenia nie powinna kontynuować ruchu karabaskiego, uznając go za przeszkodę w budowie państwa. Jego słowa wywołały kontrowersje, zwłaszcza w kontekście czystki etnicznej z września 2023 r., gdy Azerbejdżan brutalnie zajął Górski Karabach. Ponad 120 tys. Ormian zostało zmuszonych do ucieczki, a społeczność międzynarodowa nie zareagowała adekwatnie. Sytuacja uchodźców pozostaje dramatyczna, a Azerbejdżan nie poniósł konsekwencji. Wypowiedź Pashinyana rodzi pytania o przyszłość Armenii i los wysiedlonych. Dla wielu Ormian Karabach pozostaje częścią ich tożsamości, a rezygnacja z niego oznacza porzucenie tych, którzy stracili wszystko.

DONALD TRUMP KOŃCZY ZE WSPARCIEM HUMANITARNYM DLA AFRYKI | Dwa miesiące temu prezydent Trump zdecydował o likwidacji Agencji USA ds. Międzynarodowego Rozwoju, która dostarczała co najmniej jedną czwartą całej pomocy humanitarnej dla Afryki świadczoną przez kraje członkowskie OCDE. Dzisiaj zauważamy skutki tej decyzji: masowe zwolnienia nauczycieli i pracowników medycznych, zamknięcie trzech czwartych szpitali dziecięcych w Somalii. John Kaseya, dyrektor agencji zdrowia publicznego Unii Afrykańskiej, alarmuje, że należy spodziewać się od dwóch do czterech milionów dodatkowych przypadków śmiertelnych rocznie z powodu schorzeń, które wcześniej były leczone. Prognozy przewidują, że liczba mieszkańców Afryki żyjących w skrajnym ubóstwie wzrośnie o 5,7 mln w 2026 r. Organizacje pozarządowe pilnie poszukują nowych źródeł finansowania, aby złagodzić skutki tej decyzji.

ZAWIESZENIE PRAWA DO AZYLU W POLSCE | Azyl to ochrona, którą państwo udziela cudzoziemcowi, w przypadku, gdy w innym państwie jest narażony na niebezpieczeństwo. W brzmieniu nowelizacji ustawy polski rząd może odebrać cudzoziemcom możliwość ubiegania się o jakąkolwiek ochronę w Polsce. Ustawa powstała m.in. w związku z napiętą sytuacją na wschodniej granicy Polski i ma ograniczyć nielegalną migrację. Ustawa budzi wątpliwości co do łamania praw człowieka oraz sprzeczności z Konstytucją RP. Komisja Europejska zapowiedziała przeanalizowanie ustawy pod kątem jej legalności po zakończeniu procesu legislacyjnego. Marcin Wiącek — Rzecznik Praw Obywatelskich wyraża się negatywnie na temat wejścia ustawy w życie, a swoje wątpliwości argumentuje brakiem stanu wyjątkowego bądź wojennego, które stanowią podstawę do wprowadzenia takich zmian. Ustawa ma zapobiegać weaponizacji migracji, która używana jest przez Rosję i Białoruś w celu destabilizacji sytuacji w Polsce, a w dalszej perspektywie również w Unii Europejskiej.

CO ZNIKNIĘCIE RADIA WOLNA EUROPA OZNACZAŁOBY DLA AZJI CENTRALNEJ? | 27 marca administracja Donalda Trumpa wycofała się z kontrowersyjnej decyzji o zaprzestaniu finansowania Radia Wolna Europa (RFE/RL). Decyzja ta była wynikiem prawdopodobieństwa sądowego uchylenia decyzji oraz licznych głosów sprzeciwu ze strony środowiska medialnego. Zarówno RFE/RL, jak i inne media, którym U.S. Agency for Global Media planowała odebrać finansowanie, takie jak VoA, działają w regionach takich jak Azja Centralna, gdzie wszystkie państwa wypadają bardzo niekorzystnie w World Press Freedom Index. Nawet Kirgistan, postrzegany jako najbardziej demokratyczne państwo regionu, zajmuje dopiero 122. miejsce w rankingu. Aparaty państwowe dążą do zmonopolizowania i ujednolicenia przekazu medialnego. RFE/RL stanowi filar niezależnego dziennikarstwa w Azji Centralnej, a jego zniknięcie pogorszyłoby dostęp do rzetelnych informacji zarówno dla światowej, jak i lokalnej opinii publicznej.

MJANMA W GRUZACH | W piątek 28 marca Azję Południowo-Wschodnią nawiedziło trzęsienie ziemi o magnitudzie przekraczającej wartość 7.5. Przekroczenie 7 punktów w skali zdarza się średnio 10-15 razy w roku, rzadko jednak epicentrum znajduje się niedaleko tak gęsto zaludnionych ośrodków miejskich. W Bangkoku zawalił się budynek mieszkalny, grzebiąc pod gruzami 10 osób. Ucierpiała także chińska prowincja Junnan i stolica Bangladeszu — Dhaka. W polskiej przestrzenii medialnej najmniej mówi się jednak o zniszczeniach w Mjanmie, najbardziej dotkniętej katastrofą naturalną. W dzień po trzęsieniu odnotowano ponad 1.600 potwierdzonych zgonów i kilka tysięcy rannych. Największe zniszczenia dotknęły miasto Mandalaj, położone niedaleko epicentrum. Mjanma, rządzona przez juntę wojskową już wcześniej borykała się ze znaczącymi problemami natury ekonomicznej i humanitarnej, a bieżące wydarzenia uwidoczniły niemoc rządu wobec tragedii dotykającej mjanmarczyków. Ranni i zaginieni w Mandalaju są zdani praktycznie wyłącznie na ciężką pracę ochotników — ich sąsiadów, kolegów i przyjezdnych wolontariuszy. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej, tego samego dnia przekazało 5 milionów dolarów na rzecz pomocy poszkodowanym, jednak kwota ta jest zaledwie kroplą w morzu potrzeb.

HAITI NAD PRZEPAŚCIĄ | Zamrożenie amerykańskiej pomocy humanitarnej dla Haiti przyniosło natychmiastowe skutki. W tym momencie w całym Port-au-Prince pozostały zaledwie dwa punkty pomocy dla kobiet, a ze względu na narastającą agresję i otwarte walki między uzbrojonymi grupami przestępczymi, mobilne działania pracowników ONZ zostały zredukowane do kilku stref w całym mieście. Zaledwie dwa miesiące temu Donald Trump bez zapowiedzi pozbawił Haiti pomocy humanitarnej stanowiącej do tego czasu 65% całych środków pomocowych, z których w 2024 roku skorzystało blisko 3 miliony haitańczyków.

OSTRZAŁ KONWOJU HUMANITARNEGO | W sobotę 29 marca dowództwo wojsk Izraela przyznało się do ostrzelania konwoju ambulansów i pojazdów strażackich niedaleko miasta Rafah, 30 kilometrów na południe od Gazy. W początkowym oświadczeniu zamieszczono potępienie “powtarzalnego stosowania ambulansów do celów terrorystycznych”. Śmierć poniosło 6 cywilnych medyków, zniszczony został ambulans Palestyńskiego Czerwonego Półksiężyca. Zgodnie z raportami OCHA, w Strefie Gazy od października 2023 śmierć poniosło 1060 pracowników opieki zdrowotnej, a zamiast 8000 potrzebnych jednostek krwi, medycy mają ich zaledwie 500.